XXIII
Dni Kultury Francuskiej i Frankofonii
17.03.-
23.03.2013
Maroko
المغرب
Frankofonia w wolnym
tłumaczeniu z łaciny oznacza „francuski głos”. Jest to wspólnota ludzi i państw
posługujących się językiem francuskim tworząca od 1970 roku organizację z
siedzibą w Paryżu. Choć jej głównym zadaniem jest promocja języka i kultury
francuskiej, wiele robi także dla rodzimej kultury pięćdziesięciu sześciu
krajów tworzących Frankofonię, zwłaszcza
dla byłych kolonii francuskich i belgijskich. Jednym z nich jest Maroko, które
w latach 1912 – 1956 było francuskim protektoratem. Maroko zawsze było tyglem kultur, w którym
mieszały się wpływy arabskie, afrykańskie, hiszpańskie, francuskie, żydowskie..
Dało to fascynującą mozaikę kulturową i etniczną. Maroko jest dziedziczną
monarchią. W kraju nie brakuje problemów
społecznych, które zmuszają mieszkańców wiosek i małych miast do wyjazdu do
dużych metropolii lub za granicę w poszukiwaniu pracy i lepszego życia.
XXIII Dni Kultury
Francuskiej i Frankofonii poświęcone Królestwu
Maroka będą okazją do bliższego poznania dziedzictwa kulturowego oraz
sytuacji tego kraju. Gościć będziemy Françoise Atlan oraz Izzę Génini, wybitne
artystki związane z Marokiem. Do współtworzenia programu zaprosiliśmy
podróżników, kucharza oraz Marokańczyków z Poznania. Mamy nadzieję, że
weźmiecie Państwo udział w pasjonującym dialogu kulturowym.
Otwarcie XXIII Dni Kultury Francuskiej i Frankofonii.
17.03. g. 18. 00 Scena na Piętrze
Wydarzenie artystyczne! Pieśni mistyczne i miłosne z tradycji
arabsko-andaluzyjskiej w wykonaniu Françoise Atlan (śpiew) i Fouada Didi (oud,
skrzypce). Rodowód
wielu pieśni sięga średniowiecza, kiedy w Kordobie czasów kalifatu żyli obok
siebie w pokoju i wzajemnym szacunku chrześcijanie, muzułmanie i żydzi.
Françoise Atlan
urodziła się na południu Francji w rodzinie o korzeniach
żydowsko-berberyjskich. Ukończyła konserwatorium muzyczne w Aix-en Provence.
Jest znawczynią i wybitną interpretatorką pieśni Żydów sefardyjskich oraz
pieśni mistycznych i miłosnych z tradycji arabsko-andaluzyjskiej. Jej płyty
były wielokrotnie nagradzane m.in. Złotymi Diapazonami i otrzymywały tytuł
„Choc de la musique”. Artystka występowała na wielu prestiżowych scenach świata
jak Carnegie Hall w Nowym Jorku, Théâtre de la Monnaie w Brukseli,
Festival d’Art Lyrique w Aix en Provence, Festival des Musiques Sacrées w Fez,
Queen Elisabeth Hall w Londynie. Dzięki wsparciu finansowemu Villa Médicis Hors
les Murs mogła przez kilka lat pracować nad spuścizną muzyczną miasta Fez.
Fouad Didi - algierski instrumentalista, śpiewak i
pedagog mieszkający w Marsylii. Wybitny interpretator muzyki
arabsko-andaluzyjskiej.
Organizator koncertu:
Dom Bretanii
Bilety: 30 zł (przedsprzedaż Dom Bretanii, CIM) i 40 zł
(w dniu koncertu).
18.03. g.18.30 Dom Bretanii
Projekcja filmu „Ali Zaouna. Książę ulicy” (2000) reż.
Nabil Ayouch
Francuska wersja językowa.
Historia bezdomnych
dzieci z ulic Casablanki, jednej z marokańskich metropolii. Tytułowy bohater
marzy o dalekich morskich wyprawach. Tęskni za lepszym światem. W głowie ma
historię o żeglarzu, opowiedzianą przed laty przez jego matkę prostytutkę. Ów
żeglarz odkrył daleko cudowną wyspę, nad którą świecą dwa słońca. Czy Ali ma
szansę na lepsze życie?
Wstęp wolny.
19.03.
g. 18.00 siedziba Szkoły Języka Francuskiego UAM
Otwarcie wystawy fotograficznej „Magiczne
Maroko” autorstwa Izabeli Pawlak.
Autorka zdjęć opowie o swoich pobytach w Maroku, kraju zachodzącego
słońca, w którym krajobrazy zmieniają się jak w bajce, i gdzie nowoczesność
wpisana jest w głęboko zakorzenioną tradycję. Izabela Pawlak przedstawi kraj
będący mozaiką etniczną, mozaiką języków, odmiennych stref klimatycznych i
obyczajów.
Wystawa czynna do 19 kwietnia 2013.
20.03.
g. 18.00 siedziba Szkoły Języka Francuskiego UAM
Wykład pt. „Twierdze Atlasu” wygłosi prof.
Ryszard Vorbrich z Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM. Masyw Atlasu
Wysokiego w Maroku przez stulecia znajdował się na peryferiach państwa
marokańskiego. Berberscy mieszkańcy gór, często występujący w opozycji do
władzy królewskiej, musieli sami dbać o swoje bezpieczeństwo, chroniąc się
przed łupieżcami z pustyni lub wojskami sułtana, jak i przed kaprysami klimatu
(częstymi suszami). Służyły temu m.in. wyszukane formy architektury obronnej:
ufortyfikowane rezydencje - kasby, ufortyfikowane spichlerze - agadiry lub
ufortyfikowane osady typu oazowego – ksary.
Profesor R. Vorbrich specjalizuje się w
badaniu kultur Afryki z naciskiem na tradycje, zmiany kulturowe i społeczne
oraz wychowanie i edukację. Jest autorem wielu publikacji na temat Afryki.
21.03. Kino Muza Kino marokańskie
g. 16.30 „Uśpione
dziecko” reż. Yasmine Kassari, Maroko
2004, 110 min.
Ów fabularny film wprowadza widzów w świat
wierzeń Maghrebu, które często rodzą się na styku berberyjskiej magii i islamu.
Według ich treści dziecko w łonie matki może być uśpione na nieokreślony czas,
a następnie zostać zbudzone, by się narodzić. Czarów tych dokonują tamtejsi
znachorzy, a mieszkańcy marokańskich wiosek wierzą w ich skuteczność. Główna
bohaterka filmu przyznaje, że już od roku nosi pod sercem trzymiesięczny płód.
To tak naprawdę nikogo nie dziwi, ponieważ wynika bezpośrednio z drugiej
kwestii podejmowanej przez Kassari: masowej emigracji mężczyzn z berberyjskich
regionów Maroka. Wyruszając do pracy w Hiszpanii, pozostawiają swoje żony z
obietnicą rychłego powrotu lub wspólnego zamieszkania w Europie. Jeśli tak
opuszczone kobiety dowiedzą się o ciąży, muszą zakląć swoje dzieci, by urodzić
je po powrocie mężów..
g. 18.30 Filmy
dokumentalne Izzy Génini z cyklu „Maroko. Dusza i ciało”
Poznamy
sekrety ludu Gnauas, który wywodzi się od czarnoskórych niewolników z Afryki,
obyczaje weselne z gór Atlas oraz tętniące muzyką i pulsującymi rytmami ulice
Marrakeszu.
„Zaślubiny
w Atlasie środkowym”, Francja 2004, 26 min,
„Rytmy
Marrakeszu”, Francja 1988, 26 min
„Gnauas”,
Francja 1989, 26 min
g. 20.00 „Powrót
do Oulad Moumen” Francja 1998, 52 min oraz spotkanie z reżyserką.
„Powrót do Oulad
Moumen” to filmowa saga rodziny Emery, której członkowie, rozproszeni po
świecie, zjeżdżają do wioski Oulad
Moumen pod Marrakeszem, która jest kolebką rodu. Film opowiada o barwnej
rodzinie realizatorki, marokańskich zwyczajach, kuchni i problemie emigracji,
który dotyczy większości marokańskich rodzin.
Izza Génini marokańska dokumentalistka i producentka
filmowa urodzona w 1942 roku w Casablance. Artystka pochodzi z rodziny Żydów
sefardyjskich. Jako nastolatka wyemigrowała z rodziną do Paryża, gdzie
ukończyła Sorbonę i całkowicie zintegrowała się ze społecznością Zachodu. Po
raz pierwszy wyjechała do Maroka po kilkunastu latach i ta podróż zmieniła jej
życie, otworzyła ją na rodzinny kraj, którego tradycje postanowiła utrwalić na
taśmie filmowej. Izza Génini wraca od
czterdziestu lat z kamerą do Maroka i realizuje fascynujące filmy dokumentalne,
które przybliżają tamtejszą kulturę, religię, tradycje i życie społeczne.
Szczególnie bliskie jest jej filmowanie muzyki, będącej ekspresją życia
Marokańczyków, obecnej w ich codziennych czynnościach. Jej filmy są pełne
poezji, śpiewu i tańca, są nieocenionym źródłem wiedzy o kraju i jego tradycjach.
W ubiegłym roku Brave Festival we Wrocławiu zorganizował retrospektywny
przegląd jej twórczości.
Dziękujemy organizatorom Brave
Festival za udostępnienie polskich list dialogowych do filmów Izzy Génini.
Cena biletu 5 zł. Dostępne w kasie kina od 1 marca.
22.03. g. 18.30 Dom Bretanii
Wieczór marokański.
O tradycyjnych
strojach, o ceremonii parzenia herbaty, o baśniach, które opowiada się dzieciom
i o innych zwyczajach opowiedzą przedstawiciele wspólnoty muzułmańskiej w
Poznaniu: pochodzący z Casablanki imam Youssef Chadid oraz członkowie rodzin
polsko-marokańskich.
23.03. g. 12.00 – 14.30 SPOT
Warsztaty kuchni marokańskiej.
Uczestnicy przygotują
razem z doświadczonym kucharzem Satnamem Nagarwalem tradycyjną zupę Harira, tażin z wołowiny oraz Baghrir – naleśnik marokański z pomarańczą. Cena:130zł/os.
Zapisy pod adresem: warsztaty@spot.poznan.pl
23.03.
g. 12.00 siedziba Szkoły Języka Francuskiego UAM
„Maroko inne niż znane” - spotkanie z
podróżnikiem Grzegorzem Baltazarem Kajdrowiczem, który odbył dwie wyprawy
rowerowe do Maroka (2008 i 2012).
G. Kajdrowicz
przemierzył na rowerze wiele krajów m. in. Włochy, Norwegię, Albanię, Madagaskar,
Kanadę i Nową Zelandię.